Bescherming tegen de zon ook in het voorjaar belangrijk

Omdat de eerste zonnige dagen van het jaar meestal niet erg warm zijn, wordt er te weinig aandacht besteed aan UV-bescherming. De veronderstelling dat de zonkracht afhankelijk is van de temperatuur is namelijk onjuist.

Vooral in maart, april en mei is de ozonconcentratie in de atmosfeer nog erg laag. Hierdoor wordt het UV-licht in het voorjaar minder goed gefilterd en komt het met een vergelijkbare intensiteit als in de zomer op aarde terecht.

Daarnaast is de huid in de lente vaak nog bleek en weinig gepigmenteerd. Dit komt doordat we een verdikking van de hoornlaag missen, die wordt veroorzaakt door UVB-straling en zo de bescherming van de huid versterkt.

Als kinderen in het voorjaar langer buiten zijn, heeft hun huid weinig bescherming na enige tijd te zijn blootgesteld aan de zon en verbranden ze snel. Kinderen moeten daarom altijd ingesmeerd worden met een hoge factor (minimaal SPF 30) en zo nodig een hoed of pet dragen. Aan het water wordt zelfs SPF 50 aanbevolen.

Ultraviolette straling (UV-straling) is een onderdeel van zonlicht. Er wordt onderscheid gemaakt tussen UV-A en UV-B-stralen.

Een hoge UV-index is niet alleen mogelijk op de mooie midzomerdagen. Zelfs als de lucht bewolkt is, kan de zonkracht sterk zijn. Het tijdstip van de dag heeft invloed op de UV-index: Deze is het hoogst tijdens de lunch tussen 11:00 en 15:00 uur.

Ook de geografische breedtegraad, de totale ozonconcentratie in de atmosfeer, de bewolking en de hoogte van de plek bepalen hoe intens de UV-straling is. Bij een UV-index van 3 wordt er zelfs al bescherming geadviseerd.

1. Fiets, wandel of jog niet zonder zonnebrandcrème in je tas. Als je onderweg begint te zweten, kan de bescherming verloren gaan. Smeer daarom altijd opnieuw. Dit verlengt echter niet de maximale beschermingstijd.

2. De brug van de neus, het voorhoofd en de oren vereisen bijzonder veel aandacht bij het aanbrengen van de crème. In het voorjaar is het ook beter de achterkant van je nek en de scheiding van je haar te beschermen tegen UV-straling.

3. Zonnebrand op je hoofd kun je tevens voorkomen door middel van een hoed, pet of bandana.

4. Het duurt ongeveer 30 minuten voordat de zonnebrandcrème werkt. Het is dus belangrijk dat je de crème vroeg genoeg aanbrengt.

5. Veel mensen gebruiken maar een dun laagje zonnebrandcrème. Om optimale bescherming te bereiken, dien je ongeveer twee milligram crème per vierkante centimeter huid te gebruiken. Dit komt overeen met circa zes theelepels of een golfbal.

6. De lentezon is verleidelijk en je wil nog de oude crème van vorig jaar gebruiken? Controleer dan eerst de houdbaarheidsdatum van het product. Crèmes over datum verliezen de beschermende werking.

7. Ook in het voorjaar bescherm je de ogen met een zonnebril. Let voor de zekerheid bij het kopen van een nieuw bril wel op het “UV-400”-label. Dit betekent dat alle UV-straling tot 400 nanometer wordt gefilterd.

Overigens: Bescherming tegen de zon speelt ook een grote rol als je in het koude seizoen veel buiten bent, bijvoorbeeld tijdens het skiën of wandelen in de bergen.

Dagcrèmes met een zonbeschermingsfactor (SPF) worden vaak gebruikt als alternatief voor vette zonnebrandcrèmes. Voor de eerste lentestralen zijn producten met de juiste factor voldoende. Als je echter lange tijd in de brandende zon, aan zee of tijdens een wandeling in de doorbrengt, zijn bovenstaande geen alternatief voor zonnebrandcrème etc.

De meeste crèmes met een SPF tussen de 15 en 30 zijn prima.

De effectieve UV-filters in de crèmes dringen via de huid het lichaam binnen en werken vermoedelijk als hormonen in het lichaam. Sporen van de filters konden worden gedetecteerd in urine, sperma en bloedplasma. Er is daarentegen nog steeds behoefte aan onderzoek naar hoe deze stoffen precies werken in het menselijk lichaam.

Er bestaan ook twijfels of dergelijke crèmes een betrouwbare bescherming tegen de zon bieden. Voor een effectieve bescherming tegen UV-straling moet ongeveer één theelepel crème over het gezicht worden verspreid. In de praktijk gebruiken veel mensen echter beduidend minder.

Er bestaat vaak verwarring als het gaat om de vraag of de huid ondanks bescherming tegen de zon wel voldoende vitamine D aan kan maken. Terwijl aan de ene kant velen een tekort hebben aan vitamine D en vaker de zon op moeten zoeken, is aan de andere kant bewezen dat dit het risico op zonnebrand en idem huidkanker verhoogt. Wat kun je dan doen?

Vitamine D wordt tevens gesynthetiseerd wanneer UV-bescherming wordt gebruikt, maar in mindere mate. Daarom moeten het gezicht, de handen en de armen twee tot drie per week worden blootgesteld aan de minimale voor zonnebrand relevante UV-dosis. Zonder zonnebrandcrème en onbedekt.

Dit komt overeen met ongeveer de helft van de tijd die anders nodig zou zijn om te verbranden als je de huid niet beschermt. Voor een persoon met een gemiddelde huidtype bedraagt deze tijdsduur bij een hoge UV-index (7) om en nabij de twaalf minuten.

Voldoende zonbescherming staat de productie van vitamine D doorgaans niet in de weg. Aangezien het lichaam vitamine D op kan slaan, wordt het normaal gesproken zelfs in de winter gebruikt. Vanaf het voorjaar kan de voorraad vitamine D wederom aangevuld worden.